Մենք արդեն գիտենք, թե ինչպես են գումարում ամբողջ թվերը: Ի՞սկ ինչպես է կատարվում ամբողջ թվերի հանումը:
Կատարենք հետևյալ հանումը՝ 3−7
Այս թվերի տարբերությունն այն թիվն է, որին +7 գումարելով, ստանում ենք 3: Դա −4 թիվն է, քանի որ −4+7=3
Ուրեմն, կարող ենք գրել՝ (+3)−(+7)=3+(−7)=−4 ։ Պարզվեց, որ 3-ից հանելու համար պետք է 3-ին գումարել −7
Նույն կերպ՝ (−5)−(−3)=−5+3=−2
Այս օրինաչափությունը ճիշտ է ցանկացած երկու ամբողջ թվերի համար, ուստի՝
Մի ամբողջ թվից մեկ ուրիշ ամբողջ թիվ հանելու համար պետք է նվազելիին գումարել հանելիի հակադիր թիվը:
Դիտարկենք այլ օրինակներ:
Օրինակ
(+12)−(+9)=(+12)+(−9)=+3
(−11)−(−7)=(−11)+(+7)=−4
Առաջադրանքներ դասարանում
- Հաշվել
ա) 6 – 7=-1
բ) –30 – 44= -74
գ) 12 – 9= 3
դ) 18 – 23= -5
ե) –11 – 9=-20
զ) 8 – 2= 6
է) –16 – 7= -23
ը) 0 –16= -16
- Կատարե՛ք գործողությունը.
ա) 34–(–7)=41
բ) 101 – (–8)=109
գ) 29 – (–11)=40
դ) –70 – (–14)=-56
ե) –48–(–25)=-23
զ) –17 – (–34)=17
է) –52 – (–2)=50
ը) 82 – (–3)=85
- Գտե՛ք և համեմատե՛ք արտահայտությունների արժեքները.
ա) 8 – 3 > 3 – 8, գ) –25 – (–3) < 1 – (–25),
բ) (–7) – 4 < 9 – (–7), դ) 6 – (–2) > (–2) – -2։
- Օդի ջերմությունը իջավ 70C-ով և դարձավ –30C։ Որքա՞ն էր օդի ջերմությունը մինչև այդ փոփոխությունը։ 70C-30C=40C
- Բերե՛ք երկու այնպիսի ամբողջ թվերի օրինակ, որոնց տարբերությունը դրական թիվ լինի։ Կարո՞ղ է արդյոք այդ դեպքում հանելին բացասական թիվ լինել։ 82- (-3)=85
Լրացուցիչ առաջադրանքներ
- Սուզանավի խորաչափը ցույց էր տալիս ծովի մակերևույթից 145մ խորություն (–145 մ)։ Որոշ ժամանակ անց խորաչափի ցուցմունքը դարձավ –173 մ։ Ինչքա՞ն էր սուզանավի ընթացքի նախկին և նոր խորությունների տարբերությունը։ 173-145=28
7․ Կատարե՛ք հանում.
ա) 34–(–7)=41, գ) 101 – (–8)=109, ե) 29 – (–11)=40, է) –70 – (–14)= -66,
բ) –48–(–25)=-23, դ) –17 – (–34)=17, զ) –52 – (–2)=-50, ը) 82 – (–3)=85
8․ Գտե՛ք գումարը․
| Առաջին գումարելի | -3 | 0 | 1 | 10 | 10 | 8 | -7 |
| Երկրորդ գումարելի | 4 | -2 | -5 | -16 | -3 | -16 | 0 |
| Գումար | 1 | -2 | 4 | -6 | -7 | -8 | -7 |
9․ Գտե՛ք գումարը.
ա) (–11) + (–2) + 6 + 5 + (–7)=-9, գ) 22 + (–14) + (–30) + (–15) + 19=-18,
բ) 8 + 14 + (–21) + (–36) + (–1)=-36, դ) (–33) + 25 + (–40) + (–25) + 80=7